1. Phân loại và tiên lượng thời kì phục hồi sau tai biến
Tai biến huyết mạch não (hay còn gọi đột quỵ não) là một trong những bệnh đa dạng đứng hàng thứ 3 thế giới sau các bệnh ung thư và tim mạch. Bệnh có thể gây ra tử vong mau chóng (30%-40%) hoặc nếu sống sót sẽ để lại nhiều di chứng nặng nề (trong tháng đầu tiên sau tai biến, 2/3 người bệnh được cứu sống bị tật nguyền nên phụ thuộc vào người khác trong sinh hoạt hàng ngày).
Quá trình bình phục sau tai biến huyết quản não được chia khiến cho 4 giai đoạn, mỗi giai đoạn sẽ với các vấn đề về mục đích và bí quyết điều trị khác nhau.
– Giai đoạn tối cấp (0-24h)
– Giai đoạn bình phục sớm (24h – 3 tháng)
– Giai đoạn phục hồi muộn ( 3 tháng – 6 tháng)
– Phục hồi chức năng trong công đoạn mãn tính (> 6 tháng).
2. Những di chứng sau tai biến huyết quản não
Tai biến huyết quản não có thể gây ra những di chứng sau:
– Các vấn đề về vận động: Liệt hoàn toàn hoặc liệt một bên cơ thể đối diện mang bên não bị tổn thương (có thể bị ở mặt, tay, chân, hoặc tất cả 1 bên cơ thể), nuốt khó, mất khả năng giữ thăng bằng và phong thái của cơ thể.
– Các vấn đề về cảm giác: Rối loàn cơ tròn, mất kiểm soát nhu động ruột gây tiểu luôn tiện không tự chủ hoặc táo bón; có cảm giác đau, tê, ngứa (dị cảm); Mất khả năng cảm nhận những cảm giác sờ, đau, nóng, lạnh…
– Các vấn đề về giao tiếp: Mất tiếng nói toàn thể (mất khả năng nói, nghe hiểu, đọc, viết) hoặc mất ngôn ngữ không hoàn toàn: Thất ngôn Broca (khả năng nghe hiểu ko bị ảnh hưởng, khả năng nói, đọc, viết suy giảm hoặc rối loạn), thất ngôn Wernicke (khả năng nói trôi chảy, khả năng nghe hiểu, đọc giảm hoặc rối loạn).
– Các vấn đề về tư duy và trí nhớ: Giảm khả năng chú ý, học hỏi, nhận thức, xử lý tình huống, sở hữu thể giảm hoặc mất trí tưởng ngắn hạn.
– Các vấn đề về tâm lý và cảm xúc: Lo âu, sợ hãi, cáu kỉnh, dễ nổi nóng, chán nản, mất ngủ, sở hữu thể bị trầm cảm là những đổi thay thường gặp và thường do sang chấn tâm lý sau tai biến. Tai biến huyết quản não tác động tới vùng trán hoặc thân não sở hữu thể gây mất kiểm soát cảm xúc (người bệnh có thể cười sau đó đột ngột khóc oà lên).
3. Các dòng thuốc điều trị sau tai biến
Nguyên tắc điều trị
- Kết hợp y khoa hiện đại, y học cổ truyền để đảm bảo cho bệnh nhân phục hồi sớm và thấp nhất
- Điều trị bệnh kèm theo
- Điều trị dự phòng biến chứng và tái phát
Các cái thuốc điều trị sau tai biến mạch máu não
– Điều trị kháng tiểu cầu:
- Aspirin và các thuốc ức chế tiểu cầu sử dụng sớm với tác dụng đề phòng tai biến huyết quản não tái phát.
- Điều trị kháng tiểu cầu aspirin liều phải chăng (75-150 mg/ngày) sở hữu hiệu lực như aspirin liều cao, nhưng ít tác dụng phụ hơn.
- Sử dụng aspirin kết hợp sở hữu dipyridamole để nâng cao hiệu lực cao hơn chỉ sử dụng aspirin trong dự phòng tái phát tai biến huyết mạch não.
- Clopidogrel với hiệu lực phòng ngừa tái phát tai biến huyết mạch não giống như aspirin (và có thể phải chăng hơn). Thuốc ít tác dụng phụ về dạ dày nhưng lại gây đi tả và mang giá tiền cao hơn.
– Điều trị kháng đông:
- Cần điều trị kháng đông warfarin cho đa số những bệnh nhân tai biến huyết quản não với rung nhĩ. Điều trị warfarin cho người bệnh sở hữu chỉ định kháng đông phải được duy trì suốt đời.
- Bệnh nhân tai biến cấp sở hữu van tim nhân tạo và với rung nhĩ cần được điều trị bằng aspirin cùng có warfarin (INR 3,0-4,5)
– Điều trị hạ áp:
Điều trị hạ áp cho bệnh nhân tai biến huyết mạch não bằng thuốc “perindopril + indapamide” hoặc ramipril mang khiến cho giảm tỷ lệ tái phát tai biến, nhồi máu cơ tim và tử vong do bệnh mạch máu, bất nhắc là áp huyết với thể chỉ bằng 130/70 mm Hg.
Điều trị cao áp huyết bằng thuốc khác mang thể cũng cho kết quả hạ áp tương tự.
Khi nào thì khởi động điều trị cao huyết áp?
+ Đối có bệnh nhân huyết áp bình thường, cần chờ cho tới lúc bắt đầu xuất hiện dấu hiệu phục hồi.
+ Đối sở hữu bệnh nhân đã bị cao huyết áp, bắt buộc bắt đầu điều trị sớm hơn.
– Điều trị giảm cholesterol máu:
- Các thể nghiệm trên lâm sàng cho thấy, việc tiêu dùng statin cho bệnh nhân nhân đau thắt ngực và bệnh nhân nhồi máu cơ tim có làm cho giảm nguy cơ tai biến huyết mạch não hoặc nguy cơ tái phát tai biến huyết quản não.
- Nên chỉ định sử dụng statin cho đa số những bệnh nhân đã bị tai biến huyết quản não.
- Ngoài ra, việc hồi phục chức năng cho bệnh nhân cũng cần được tiến hành toàn diện, sớm theo các công đoạn tiến triển của bệnh.
- Các mẫu thuốc điều trị sau tai biến mạch máu não phải được sử dụng theo đúng đơn thuốc và hướng dẫn của chưng sĩ. Tuyệt đối ko tự tiện mua và tiêu dùng ko tuân theo quan điểm bác sĩ.
4. Chế độ chăm sóc người bệnh sau tai biến mạch máu não
Chăm sóc bệnh nhân sau tai biến huyết quản não
– Chăm sóc: Trong nếu bệnh nhân chưa thể tự đi lại dịch chuyển người, thì để chống loét buộc phải sử dụng bằng đệm hơi hoặc đệm nước, lăn trở mỗi 2 giờ, trâm bóp, vệ sinh để tránh nguy cơ nhiễm trùng hô hấp hoặc nhiễm trùng đường tiểu.
– Chế độ ăn: Cần mang chế độ ăn uống kỹ thuật dành cho các bệnh nhân sau tai biến mạch máu não. Nên cung cấp đủ chất và dinh dưỡng. Thức ăn cần mềm hoặc lỏng, chứa rộng rãi chất xơ và vitamin như cháo, sữa, súp. Hạn chế cho bệnh nhân ăn những chiếc thức ăn cất đa dạng chất béo, muối và nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày ra phổ biến lần. Tuyệt đối không cho bệnh nhân dùng các chất kích thích, rượu, bia, không hút thuốc lá.
– Chế độ tập tành và vận động: Vận động tay chân sớm để tránh cứng khớp, kết hợp có tập tành bình phục chức năng có sự tương trợ của viên chức y tế hoặc chỉ dẫn cho người thân. Việc luyện tập tại nhà phải tập một số động tác nhẹ nhàng, đơn giản trong thời gian đầu, sau đó nâng cao dần độ mạnh và độ phức tạp của động tác lên. Việc tập tành đòi hỏi sự kiên trì và lâu dài.
– Cần động viên, yên ủi bệnh nhân để tránh các cảm xúc bị động như: Lo âu, chán nản, bi quan để bệnh nhân luôn với ý thức lạc quan, vui vẻ.
